Witamina D

Witaminę D można podzielić na witaminę D3, czyli cholekalcyferol, występujący w żywności pochodzenia zwierzęcego i witaminę D2, czyli ergokalcyferol, który można znaleźć w tkankach roślinnych, drożdżach i grzybach. Dla nas największe znaczenie ma witamina D3, a jej źródłem w diecie są tłuste ryby, jajka oraz nabiał. Jednak nawet mimo prawidłowo zbilansowanej diety są to zbyt małe ilości żeby pokryć zapotrzebowanie na tą witaminę, dlatego organizm wykształcił proces jej wytwarzania w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego.

Mimo wytworzenia mechanizmu produkcji witaminy D w naszym organizmie, jej niedobór o różnym nasileniu występuje w naszej populacji niezwykle często, bo u aż 90% osób dorosłych, dzieci i młodzieży stwierdza się jej niewystarczające stężenie.

Okazuje się, że synteza skórna witaminy D jest mimo wszystko niewystarczająca, Wynika to z faktu, że przebywamy na słońcu zbyt krótko, często też używamy kremów z filtrem.

Witamina D odgrywa wiele ważnych funkcji w organizmie. Najbardziej znany jest wpływ na procesy mineralizacji kości. Ze względu na obecność receptora witaminy D w większości komórek i tkanek naszego organizmu badania wskazują na wielokierunkowe działanie tej witaminy.

Dostarczanie odpowiedniej ilości witaminy D, zarówno poprzez kąpiele słoneczne, źródła żywieniowe oraz suplementację wpłynie na utrzymanie dobrego zdrowia oraz będzie zmniejszało ryzyko wystąpienia i łagodziło przebieg takich chorób jak:

• osteoporoza, krzywica, osteomalacja (zmniejszenie gęstości kości),
• chorób autoimmunizacyjnych, takich jak cukrzyca typu I, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów,
• chorób zakaźnych jak grypa,
• chorób układu sercowo-naczyniowego,
• choroby Alzhaimera, autyzmu,
• powikłań ciąży,
• cukrzycy typu II, otyłości,
• nowotworów.

Niedobór witaminy D a cukrzyca

Większość przeprowadzonych dotychczas badań sugeruje związek między niedoborem witaminy D a zwiększonym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu I i II.

Wykazano, że zbyt mała ilość witaminy D w pierwszych latach życia może skutkować wystąpieniem cukrzycy typu I. U dzieci z objawami krzywicy (czyli choroby układu kostnego, której przyczyną jest niedobór witaminy D) występuje 3-krotnie większe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu I niż u dzieci zdrowych.

Również cukrzyca typu II będzie w pewnym stopniu zależna od stężenia witaminy D we krwi. Okazuje się, że witamina D jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania komórek trzustki wydzielających insulinę. Zaburzenie wydzielania insuliny przez trzustkę będzie z kolei mogło powodować wystąpienie cukrzycy typu II, insulinooporności, zespołu metabolicznego oraz otyłości.

Niedobór witaminy D a otyłość

Częstość występowania nadwagi i otyłości na całym świecie ciągle rośnie. Najnowsze badania potwierdzają związek  niedoboru tej witaminy z otyłością i zespołem metabolicznym. Niedobór witaminy D u osób z nadmierną masą ciała jest powszechny, a wynika z tego, że zbyt duża zawartość tkanki tłuszczowej absorbuje witaminę D, przez co staje się ona niedostępna. Wszystkie osoby zmagające się z nadwagą lub otyłością powinny regularnie oznaczać stężenie witaminy D we krwi i adekwatnie do wyniku dobierać odpowiednią suplementację.

Niedobór witaminy D a nowotwory

Wiele badań sugeruje związek między stężeniem witaminy D w organizmie a występowaniem i przebiegiem chorób nowotworowych. Stężenie witaminy D poniżej 20 ng/ml (czyli jej niedobór) we krwi będzie wpływało na zwiększenie zachorowalności i śmiertelności na nowotwory trzustki, jelit, prostaty i chłoniaków i to aż o ok. 30-50%! Co ciekawe, mieszkańcy obszarów o większym nasłonecznieniu rzadziej chorują na nowotwory w porównaniu do społeczności zamieszkujących niższe szerokości geograficzne, gdzie słońca jest mniej.

Niedobór witaminy D a zaburzenia nastroju

Istnieją również dowody wskazujące na wpływ witaminy D na rozwój i funkcjonowanie mózgu. Gdy nie dostarczamy z pożywieniem lub suplementacją odpowiednich mikroskładników praca mózgu pogarsza się. Badacze wskazują na poprawę funkcji poznawczych u osób, u których stężenie witamin i mikroelementów było prawidłowe.

Ponadto wykazano, że zaburzenia nastroju, takie jak: depresja, sezonowe obniżenie nastroju, zespół napięcia przedmiesiączkowego są zależne od stężenia witaminy D. Najprawdopodobniej ma to związek z rozmieszczeniem i zbyt małym wysyceniem receptorów witaminy D w mózgu. Można też zauważyć, że zaburzenia nastroju częściej występują zimą i jesienią, kiedy ekspozycja na słońce jest mniejsza co może wskazywać, na dużą rolę niedoboru witaminy D na występowanie tych zaburzeń.

Niedobór witaminy D u dzieci

Grupą szczególnie narażoną na ryzyko niedoboru witaminy D są dzieci. Mniej niż 30% najmłodszych otrzymuje odpowiednią dawkę tej witaminy, zgodną z zaleceniami. Badania wykazują związek między niedoborem tej witaminy u dzieci a zwiększonym ryzykiem wystąpienia w późniejszym etapie życia chorób takich jak: niektóre nowotwory, choroby serca, cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów. Dlatego warto zadbać o odpowiednią dawkę witaminy D, już we wczesnym okresie życia, aby przyniosło to pozytywne skutki zdrowotne w przyszłości.

Niedobór witaminy D u osób starszych

Częstotliwość niedoborów witaminy D wśród osób starszych wynosi od 5 do nawet 80%. Szczególnie często zbyt niskie stężenie występuje u mieszkańców domów opieki. Utrzymanie prawidłowego stężenia witaminy D ma niezwykłe znaczenie u starszych osób, ze względu na poważne skutki niedoboru, do których zaliczamy zaburzenia równowagi, osłabienie mięśni i związaną z nimi zwiększoną częstotliwość upadków i złamań. Konsekwencje niedostatecznego stężenia witaminy D będą obserwowane również w innych narządach i układach. Deficyt tej witaminy będzie sprzyjał rozwojowi depresji, chorób nowotworowych oraz chorób układu krążenia.

Dlaczego warto badać witaminę D?

Witamina D jest związkiem niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Właściwie nie ma tkanki i narządu, który nie potrzebowałby witaminy D. Niezwykle istotne jest monitorowanie jej stężenia i odpowiednia suplementacja przeciwdziałająca niedoborom.  Właściwa dawka suplementacji witaminy D powinna być dobrana na podstawie aktualnego stężenia witaminy D we krwi. Warto wybrać badanie wykonywane metodą referencyjną przez certyfikowane laboratorium. Dodatkowa ocena stężenia metabolitów witaminy D dostarczy informacji na temat skuteczności suplementacji.

Wykonaj badanie witaminy D i dopasuj najbardziej skuteczną dawkę suplementacji.